Çiğ sütte istedikleri fiyatı alamayan üreticiler, yükselen et fiyatlarından yararlanmak için hayvanlarını kesmeye başladı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın üreticiyle sanayiciyi uzlaştırma çabaları da sonuç vermedi ve çiğ sütün fiyatı 1 lira 15 kuruşta kaldı. Haziran ayına kadar da yeni fiyatlama beklenmiyor. Üreticilerin ise "kapasitem dolu, yetirince üretim yapamıyorum" diyerek zama yanaşmadığı belirtiliyor. Çiğ süt fiyatlarında 1 lira 15 yerine 1 lira 25 kuruş isteyen üretici ise ilaç, gübre ve elektrik üzerinden sürekli artan maliyetleri gerekçe gösteriyor. Yıllık yaklaşık 18 milyon ton çiğ süt üretiminin yarısı sanayicilere satılıyor. Yeni doğan bir hayvandan süt üretimi için 2 yılı aşkın bir süre beklenmesi gerekiyor. Bu süre zarfında bir geliri olmayan üretici, zorlanması durumunda süt almadan hayvanını kesime gönderiyor.

Hazine yitiriliyor

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, süt üreticisinin yaptığı satışla 1.5 kilo yem almadığı zaman zarar ettiğini, şu anda bu oranın sağlanmasında zorluk çekildiğini belirtti. Süt para etmediği için damızlık hayvanların kesime gönderildiğini anlatan Yetkin, "Et para ediyor diye kesiyorlar. Bu iş kritik bir noktada. 2006-2007'de de 1 milyona yakın damızlık kesilmişti. Ondan sonra hayvancılık zor toparlanmıştı. Damızlık kalmadığı için damızlık ithalatına gitmişti Türkiye. Damızlığın azalması hayvan varlığının azalması anlamına geliyor. Damızlığını yitirince hazinesini yitirmiş oluyor hayvancı" dedi.

Hayvancılığın devlet tarafından sübvanse edilmesi gerektiğini belirter Yetkin, "Et ve Süt Kurumu'nun altyapısı olsaydı, süt işleme kapasitesi yükseltilseydi, süt tozu fabrikası artırılsaydı olurdu ama bu kabiliyeti yok. Süt tüketiminin artırılması gerekiyor. Süt fazlalığı var" dedi.

Yem fiyatı sıkıntısı

Baskısı altındaki süt üreticisi, KDV indirimine rağmen pahalı yem alıyor. Terör nedeniyle hayvan temininde sıkıntı yaşayan hayvancılar, başta Rusya olmak üzere ihracat pazarlarında yaşanan kayıplardan da olumsuz etkilendi. Fiyatları yukarı çeken yem üreticilerinden sonra, ihracattaki kaybını daha ucuza çiğ süt alarak kapatmak isteyen bazı firmaların, zam beklenen süt fiyatlarını daha da aşağı çektiği belirtildi. Sektöre göre, Et ve Süt Kurumu'nun özel sektörün karlarının azalmaması için piyasadan uzak kalması ve regülasyon görevini yeterince yerine getirememesi de tüketici fiyatlarını yukarı çekerken üretici için pazar daralmasına neden oluyor.

Tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım da gerekli önlemler alınmazsa sütte yaşanan krizin kırmızı ete, bitkisel üretime ve tarıma faturasının çok ağır olabileceği uyarısında bulundu.