Fakültenin Tarla Bitkileri Bölümü'nde görevli Doç. Dr. Demir Kaya yaptığı açıklamada, tohumlarında yüzde 18 ila 26 yağ, yüzde 36 ila 40 protein bulunan soyanın, Türkiye'de hem yağ hem de yem sanayinde kullanılan önemli bir bitki olduğunu söyledi.

Soyanın, içerdiği besin maddeleri dolayısıyla 300'den fazla alanda kullanıldığını belirten Kaya, Türkiye'de bu ürünün yeterince üretilmediğini, 43 bin hektar ekim alanından elde edilen 180 bin ton soyanın Türkiye'nin üretim ihtiyacının ancak yüzde 10'unu karşıladığını ifade etti.

Türkiye'de yağlı tohum üretimi yetersiz olduğu için bu eksikliğin ithalatla karşılandığını anlatan Kaya, "Yağlı tohum, ham ve rafine yağ ile yağlı tohum küspesi ithalatı 3,6 milyar dolara ulaştı. Yağlı tohumlar arasında da en çok ithalatı yapılan ürün soyadır. 2013 yılı verilerine göre, yaklaşık 1,1 milyon ton soya tohumu; 1,1 milyon ton soya yağı, unu ve küspesi ithalatı yapıldı. Karşılığında 1,3 milyar dolar döviz ödendi" diye konuştu.

Soya tarımının özellikle Çukurova'da Adana, Osmaniye ve Mersin illerinde yoğunlaştığını aktaran Kaya, şunları kaydetti:

"İklim ve toprak istekleri göz önüne alındığında, Doğu Anadolu Bölgesi hariç hemen hemen her bölgemizde soya tarımı başarıyla yapılabilmektedir. Son yıllarda devlet desteği ve prim ödemeleriyle soya ekim alanı ve üretiminde önemli artış sağlansa da, soya üretimi talebi karşılayacak seviyelerin çok altında kalmaktadır. Piyasada 1,15 ila 1,25 liradan alıcı bulan soyanın kilogram fiyatı prim desteğiyle birlikte 1,75 liraya ulaşmaktadır. Ayrıca dekara 20 lira sertifikalı tohumluk desteği verilmektedir. Uygulanan bu destek ve teşvikler, soya üretimini cazip hale getirmektedir. İç Anadolu Bölgesi'nde şeker pancarı ve patates tarımı yapılan sulu alanlarda çiftçiler ekim nöbetine girebilecek alternatif ürünler arıyor.

Fakültemizde de yerli ve yurt dışından temin ettiğimiz erkenci soya çeşitleri ile Eskişehir koşullarında yaptığımız ön çalışmalarda, dekara 300 kilogram üzerinde verim potansiyeline ulaşılabileceği belirlenmiştir. Uygun yetiştirme teknikleriyle verim 400 kilogramın üzerine çıkabilecektir. Bu nedenle Eskişehir'de hem yem hem de yağ amacıyla yetiştirilebilecek soya araştırmalarına öncelik vermekteyiz. Bölgenin iklim ve toprak şartlarına adapte olabilen yüksek verimli soya çeşitlerinin tespiti ve bu çeşitlere uygun yetiştirme tekniklerini geliştirme çalışmaları fakültemizde devam etmektedir. Yakın zamanda Eskişehir tarımında soyanın önemli bir yer alacağını umuyorum. Bu sayede hem Eskişehir çiftçilerine yüksek gelir sağlayacak soya bitkisi kazandırılacak hem de soya ithalatı azaltılarak ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanacak."