Eski traktörlerin yakıt kaybına bağlı ekonomiye verdiği zarar ise toplam 2,5 milyar TL. Yaklaşık 1 milyar dolar çiftçinin cebinden uçuyor. Daha fazla yakıt harcayan eski traktörler, bakım onarım, ürün masraflarının yanı sıra can kaybına da sebep oluyor.

Ekonomik ömrünü tamamlamış Eski traktörler, çiftçinin cebini yakıyor. Hurda traktörlerle yapılan tarım çiftçiye kâr değil, ekstra yük getiriyor. Türkiye'de bulunan 1 milyon 612 bin traktörün 776 bini ekonomik ömrünü tamamlamış durumda. Bu traktörlerin yaş ortalaması 37,5. Yaklaşık 480 bin traktör, 35 yaşın üstünde. Mekanik ve ekonomik ömrünü dolduran bu traktörler, ülke tarımında büyük kayıplara yol açıyor. Bu kayıpların başında aşırı yakıt ve yağ tüketimi geliyor. Yapılan saha çalışmalarına göre yaşlı traktörler yenilerine oranla ortalama yüzde 30 daha fazla yakıt tüketiyor. Bir dönüm tarlayı sürmek için ekonomik ömrü dolmuş bir traktörün ihtiyaç duyduğu yakıt ortalama 1,3 litre iken, yeni nesil traktörlerde bu 0,75 litreye kadar düşüyor. Bu traktörlerin ortalama çalışma saatleri dikkate alındığında yıllık 700 litre daha fazla yakıt tüketimi söz konusu. Bunun da maddi karşılığı yıllık 2-3 bin TL'ye denk geliyor. Ürün kayıpları hariç eski bir traktör çiftçinin cebinden yıllık 11 bin 600 TL götürüyor. Eski traktörlerin yakıt kaybına bağlı olarak ekonomiye verdiği zarar ise toplam 2,5 milyar TL. Yaklaşık 1 milyar dolar çiftçinin cebinden uçuyor. Bu kayba bakım onarım, ürün, zaman kayıplarının ve karbon emisyon maliyetinin maddi karşılıkları dahil değil.

Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği'nin (TARMAKBİR) Genel Sekreteri Selami İleri, yaşlı traktörlerin, ne denli bakımlı olurlarsa olsun verimli kullanılmalarının mümkün olmadığının altını çizerek, “Mekanik ve ekonomik ömrünü fazlasıyla doldurmuş traktörlerle çalışmak ülkemiz tarımında olağanüstü boyutlarda ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Ömrünü doldurmuş traktör kullanılması nedeniyle Türkiye tarımı yıllık mazot faturası çiftçilerimize verilmekte olan mazot desteğinin çok üstündedir.” dedi.

Eski traktörlerin sadece fazla yakıt yakmasından dolayı çiftçiye yıllık 1 milyar dolar yük getirdiğini kaydeden Selami İleri, “Sorunun çözümü için, kapsamlı bir teşvik programıyla bu kısır döngünün kırılması ve yenilenme sürecinin kendi dinamiğine kavuşturulması gerekmektedir.” dedi.

‘CAN GÜVENLİĞİ RİSKİ YÜKSEK'

Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği'nin sektörel raporuna göre eski traktörler sadece kullanma saati veya yaşıyla değil, içerdiği teknolojisi bakımından da değerlendirilmeli. Yaşlı traktörlerde kuyruk mili ve hidrolik sistemleri yetersiz. Yıllık 1800 lira bakım-onarım kaybı oluşuyor. Ayrıca tarımsal faaliyetlerde ürün verimi ve kalitesi için büyük önem taşıyan iş ve zaman kayıplarına da neden oluyor. Bu kapsamda çiftçinin cebinden yıllık 6 bin 500 TL çıkıyor. Hepsinden önemlisi de bu traktörlerin kaza yapma ve can güvenliği riskleri yüksek. Ekonomik kayıpların yanı sıra limitlerin çok üstünde de çevre kirliliğine yol açıyor.