Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve son 1.5 yıl içerisinde 3 kez değiştirilerek onaylanan İzmir- Manisa 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı yürürlüğe girdi. Şehir Plancılar Odası, planın yürütmesinin durdurulması ve iptali için 26 Şubat 2016 tarihinde Danıştay 6. Dairesi'ne başvurdu.

İŞTE İMARA AÇILAN ALANLAR

Dava dilekçesi, planın, çok nitelikli tarım arazileri, zeytinlik alanlar, orman alanları, su havzaları ve korunması gerekli doğal değerlerin imara açıldığını ortaya koydu. Söz konusu alanların konut, sanayi, ticaret ve turizm gibi alanlara dönüştürülmesinin telafisi güç zararlara yol açacağına dikkat çeken Şehir Plancılar Odası İzmir Şubesi, planın yasal mevzuata aykırı olduğunu ve kaçak yapılara af getirdiğini vurguladı.

Dava dilekçesinde yer alan bilgilere göre, Çeşme'de 620 bin metrekarelik birinci derece doğal sit alanı turizm tercihli konut alanına çevrilirken, Alaçatı'nın da içinde bulunduğu üç mahalledeki toplam 1 milyon 680 bin metrekare büyüklüğünde yeşil ve ağaçlandırılacak alan yapılaşmaya açılıyor. Yine Gaziemir'de 2 milyon doğal ve ağaçlık karakteri korunacak alan ile Kemalpaşa'da birinci ve üçüncü derece arkeolojik sit alanı içerisinde kalan 1 milyon 100 bin metrekarelik arazi kentsel gelişme alanı olarak belirlendi.

KENTSEL DÖNÜŞÜME AÇILDI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın hazırladığı yeni plan ile Selçuk ve Kemalpaşa'da bulunan toplam 2 milyon 500 bin metrekarelik tarım alanında yapılaşma öngörülürken, Urla ve Güzelbahçe'de "tarımsal niteliği korunacak alan" olarak belirlenen arazilerde de konut yapılabilecek. Torbalı'da bulunan 1 milyon 180 bin metrekare ve Ayrancılar'daki 850 bin metrekarelik tarım arazileri sanayi alanına çevrildi.

Dikili Çandarlı'da 2 milyon 500 bin metrekarelik tarım alanı tercihli turizm alanına alınırken İzmir Bergama'da da içinde tarım alanları, birinci derece arkeolojik sit alanlarının da önemli yer tuttuğu onaylı 21 milyon metrekarelik arazinin 15 milyon metrekaresi kentsel genişleme alanı oldu.

RANT İÇİN NOKTA ATIŞI YAPTILAR

Yeni planda TOKİ, bazı vakıf üniversiteleri ve özel şirketlere parsele özel ayrıcalıklı imar hakkı tanıyan değişikliklerin yapıldığı görüldü. Öte yandan, geçmiş yıllarda mahkeme kararlarıyla yürütmesi durdurulan ve imar planları iptal edilen parsellerde, yargı hiçe sayılarak yeni planla rant operasyonlarına imza atıldı. Örneğin, Selçuk-Pamucak Turizm Merkezi Planları yargı tarafından iptal edilmiş olduğu halde yeni planda gösterilerek bölgede golf sahası ve turizm tesisi yapılmasının önü açıldı.

Ayrıca, Danıştay tarafından turizme bağlı yapılaşma yoğunluğu getirdiği için 2014 yılında iptal edilen Bergama Allianoi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'ndakine benzer turizm alanlarına yeni planda yer verildi.

Bakanlık tek başına hazırladı

Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 7'nci maddesinde, "Planların hazırlanmasında plan türüne göre katılım sağlamak üzere anket, kamuoyu yoklaması ve araştırması, toplantı, çalıştay, internet ortamında duyuru ve bilgilendirme gibi yöntemler kullanılarak kurum ve kuruşlar ile ilgili tarafların görüşlerinin alınmasının esas" olduğu belirtiliyor.

İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda herhangi bir belediyeden, kurumdan, sivil toplum kuruluşundan, görüş alındığına dair bir ibare bulunmuyor. Şehir Plancıları Odası, bu nedenle söz konusu planın yönetmeliklere aykırı olduğunu vurguladı.

Köy yerlerine turizm ve ticaret izni

Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda kırsal yerleşimlerde, köyün ihtiyacına yönelik kullanımlar dışında turizm, ticaret gibi kullanımların yer almasına izin verilmiyordu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yeni planında, kırsal yerleşimlerde bu tür faaliyetlere izin veriliyor.

Eski planda yazan "Kırsal yerleşme alanlarında, genel ihtiyaçlara yönelik olarak yapılacak idari, sosyal ve ticari tesisler (köy konağı, ibadethane, okul, spor alanı, harman yeri, mezarlık, pazar yeri, sağlık ocağı, sağlık evi, postane, karakol, köy bakkalı, köy kahvesi ve lokantası v.b.) için yapılaşma koşulları ilgili idaresince belirlenir" maddesine, "Bu kullanımlar dışındaki her türlü faaliyet için (turizm, günübirlik veya bölgesel ticaret kullanımları v.b.) yerleşmeye ilişkin bütüncül imar planı yapılması zorunlu olup; emsal:0.50 ve en fazla yapı yüksekliği: 6.50 metreyi (2 kat) geçemez" ifadesi eklendi.