Türkiye ile Çin arasında imzalanan Türk Kirazlarının Çin'e İhraç Edilmesine Yönelik Bitki Sağlığı Gereklilikleri Protokolü çerçevesinde Çin Tarım Bakanlığı AQSIQ uzman yetkililerinden oluşan teknik inceleme heyeti, kiraz ihracatçısı firmaların üretim alanlarında ve paketleme tesislerinde incelemelerde bulunmak üzere Türkiye'ye geldi. Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Kontrol İdaresi yetkilileri Liang Wei ve Kong Ling Bin, kiraz üretimi yapılan Bursa, Kocaeli, Manisa, Denizli, Isparta, Konya ve Niğde bölgelerinde incelemelerde bulundu. Ayrıca kirazın toplanması, nakliyesi, soğutulması, depolanması, kalıntı raporları, paketlenmesi bölümlerini de gezerek yetkililerden bilgi aldı. 1.4 milyar nüfusu ve 7 bin 600 dolar kişi başına düşen milli geliri olan Çin tarafından yapılan ziyaretler, en büyük pazarı Rusya'yı kaybeden kiraz ihracatçısını umutlandırdı. Türkiye, 535 bin ton kiraz üretimiyle dünya birincisi konumunda. Kiraz ihracatında ise 69 bin ton ile üçüncü sırada yer alıyor. Türkiye kiraz ihracatından 2015 yılında 122 milyon dolar gelir elde ederken; Rusya, 22 milyon dolar ile en büyük pazar oldu.

'Olası bir aksaklığın ihracatta sorun oluşturmasını istemiyoruz'

Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Başkanı Senih Yazgan, Çin Tarım Bakanlığı yetkilileri tarafından gerçekleştirilen ziyarete yönelik yaptığı değerlendirmede, "Ziyaret gayet olumlu geçti. Kiraz üreticilerinin neredeyse tamamı Çin'e ihracat yapmak istiyor. Sadece Bursa'da tesis altyapısı uygun 10'un üzerinde şirketimiz Çin'e ürün göndermek için aday oldu. Aslında ihracatçılarımızın tümü aday ancak süre kısıtlı olduğu için heyetin daha fazla tesisi inceleme imkanı olmadı. Önümüzde iki yıllık uyum süreci var. Bu süreçte yükümlülüklerimizi ne kadar erken yerine getirirsek ihracata o kadar erken başlarız. Bu yıl için bir beklentimiz yok. Çünkü yapılan işlerin Çin Tarım Bakanlığı tarafından tanımlanmış ilkelere bütünüyle uyum içinde olmasını hedefliyoruz. Olası bir aksaklığın ihracatta sorun oluşturmasını istemiyoruz. Tüm bu sebepler dolayısıyla çok hassas davranıyoruz. Önümüzdeki yıl daha sağlıklı bir süreç olarak görünüyor" şeklinde konuştu.

Yazgan, ihracata gidecek olan kiraz üretiminde iyi bir sezon geçirdiklerini belirterek, sadece kış mevsiminde yaşanan dondan dolayı İzmir'in Kemalpaşa bölgesinde sıkıntı olduğunu bildirdi. Avrupa'ya gidecek olan kirazla ilgili çok büyük bir sorun olmadığının altını çizen Yazgan, "Üretim miktarının geçen yıl ile yakın düzeyde seyredeceğini tahmin ediyoruz. Diğer yandan ihracat oranında artış olabilir. Ancak rakam vermek için henüz erken" şeklinde konuştu.

Rusya krizi ile yeni pazarların yaratılması gerektiği ortaya çıktı

Rusya'ya yapılan yaş meyve-sebze ihracatında ciddi oranlarda düşüş olduğunu hatta birçok ürüne tamamen yasak getirildiğini anımsatan Yazgan, bunun büyük bir sorun olarak önlerinde durduğuna işaret etti. "En kısa sürede siyasi olarak sorunun çözülmesini bekliyoruz" diyen Yazgan, şunları kaydetti: "Rusya'ya normal şartlarda gönderdiğimiz ürünleri hemen başka pazarlara yönlendirmek çok zor. Çünkü her ülkenin yaş sebze-meyvede belli karantina mevzuatları var. Ürün bazında çalışılıyor. Bu süreçler yavaş ilerliyor ve zaman alıyor. Rusya krizi ihracatçıya ders oldu. Yeni pazarların yaratılması gerektiğini gördük. Şu an herkes yıl sonu ihracat hedefi için büyük özveriyle çalışıyor. UYMSİB olarak 100 milyon doların üstüne çıkmayı istiyoruz. Ay bazında hedefimize yakın ölçülerde gidiyoruz."

Çin'in kiraz ihracatçısından beklentisi

Türkiye ile Çin arasında imzalanan protokole göre, Çin'e kiraz gönderilecek kiraz bahçelerinde, ihraç edilecek kirazlar dışında hiçbir bitki yetiştirilmeyecek. Kirazların yetiştirildiği bahçeler, AQSIQ tarafından onaylanacak. Proje başladıktan sonra gerekirse AQSIQ muayene için karantina yetkililerini gönderecek. Heyetin yol, konaklama ve yaşamsal giderler dahil ziyaret masrafl arı Türk tarafınca karşılanacak. Paketleme öncesinde kirazlar seçilecek, tasnif edilecek ve arındırılarak. Kirazlarda böcek veya akar, çürük meyve, dal, yaprak, kök ve toprak bulunmaması sağlanacak. Çin'e ihraç edilecek kirazların ambalajlama hattı sadece onlar için kullanılacak ve zararlı bulaşmasını önlemek için onlara ayrılmış hatta başka meyveler paketlenmeyecek. Kiraz kolilerine menşei (bölge) yeri ve kiraz bahçesinin, paketleme yerinin ve üreticinin ismi veya kayıt numarası yazılacak. Her çıkış paletinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı karantina kontrollerinin yapıldığı belirtilecek ve Çin Halk Cumhuriyeti'ne İhraç yazılacak.