Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hasat sonrası bekleyen kredi taksitlerinin ödeme zamanının geldiğini, çoğu çiftçinin ise kredi vadelerinin geçtiğini bildirerek, "Çiftçilerimiz dört gözle borç erteleme kararını ve kredi borçlarının acil olarak yeniden yapılandırılmasını beklemektedir" dedi.
Bayraktar, düzenlediği basın toplantısında Eylül ayı üretici-market fiyatlarını açıkladı, tarımdaki güncel sorunları değerlendirdi. Eylül ayı sonu itibarıyla çoğu üründe hasadın tamamlandığını, Ekim ayı itibarıyla yeni bir üretim sezonuna girildiğini vurgulayan Bayraktar, "Biz de hasatlara katıldık. Çiftçimizin durumunu net bir şekilde gördük. Şunu söylemeliyim, çiftçimizin sıkıntıları var. Geçtiğimiz üretim sezonunda, çiftçimiz bir taraftan afetlerle mücadele etti, diğer taraftan da artan girdi masraflarının yükünü çekti. Gecesini gündüzüne katarak çalıştı ama tarlasından, bahçesinden beklediği geliri elde edemedi" diye konuştu.
MASRAFLAR ARTMAYA DEVAM EDİYOR
Yeterli geliri sağlayamadığı için çiftçinin borcunu da ödeyemediğini, yeni üretim sezonunun masraflarını da karşılayamadığına dikkati çeken Bayraktar, şunları söyledi: "Çiftçimiz rahatlatılmalı. Özellikle hükümetimizden beklentilerimiz birkaç yıldır doğal afet geçiren çiftçilerimiz var. Bunların önemli bir miktarda borç stoku var. Üreticimizin bu sezonki kredi borcunun yanı sıra geçen yıldan ertelenen borcu da bulunmaktadır. Bunları, tüm borçların bir hasat sezonunda, defaten ödenmesi mümkün değildir.Bunun dışında maliyetlerimiz yüksek. Para kazanamayan üreticilerimiz var. Bunlar da borçlarını ödemekte zorlanıyorlar. Eylül sonu Ekim başı gibi kredi vadeleri de geldi. Borçlarını ödeyemedikleri takdirde hepsi icralık olacak. Bugünler çok önemli acil olarak hükümetimizden borçların yapılandırılmasını bekliyoruz. Türkiye'nin her tarafından yoğun bir şekilde çiftçilerimizden talep var. Borçların acil olarak yapılandırılması gerekiyor. Bunu da hükümetimizden talep ettik. Bekliyoruz. Ve bu yapılandırmayı da faizsiz olarak istiyoruz. Dün söyledik bugün de söylemeye devam ediyoruz. Hasat sonrası bekleyen kredi taksitlerinin ödeme zamanı gelmiş, çoğu çiftçimizin ise kredi vadeleri geçmiştir. Çiftçilerimize, alacaklı kurumlar uyarı yazıları göndermektedir. Kefiller ile asıl borçlular arasında sorunlar her geçen gün artmaktadır. Çiftçilerimiz dört gözle borç erteleme kararını ve kredi borçlarının acil olarak yeniden yapılandırılmasını beklemektedir. Bunu hükümetimizden talep ettik. Bekliyoruz. Bu yapılandırmayı da faizsiz olarak istiyoruz. Bu konuda talep çok fazladır. Acilen çiftçilerimizin borçları faizsiz olarak ertelenmeli ve yeniden yapılandırılmalıdır."
ÜRETİCİ MARKET FİYATLARI
Eylül ayı üretici market fiyatlarını açıklayan Bayraktar, market fiyatlarında, Eylül ayında, 5 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı gerçekleştiğini, kuru soğan, kuru kayısı, dana eti, toz şeker ve yeşil soğan fiyatında değişim olmadığını bildirdi. Fiyat düşüşünün markette yüzde 41,39 ile en fazla limonda meydana geldiğini belirten Bayraktar, şöyle konuştu: "Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 12 ile elma, yüzde 8,11 ile kuru incir izledi. Kuru üzüm, fındık, kaşar peyniri, beyaz peynir, yeşil mercimek, süt, tereyağı ve kuzu etinde fiyatlar yüzde 0,39 ile yüzde 1,72 arasında değişen oranlarda azaldı. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 44,31 ile patlıcanda oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 32,73 ile sivri biber, yüzde 32,25 ile kabak takip etti. Fiyat marulda yüzde 20,22, salatalıkta yüzde 15,95, domateste yüzde 13,47, pirinçte yüzde 8,50 arttı. Kırmızı mercimek, yoğurt, yumurta, kuru fasulye, tavuk eti, patates, nohut, yeşil fasulye, Antep fıstığı, mısırözü yağı, havuç, maydanoz, ayçiçeği yağı ve zeytinyağında fiyatlar yüzde 0,58 ile yüzde 4,84 arasında değişen oranlarda yükseldi."
Seçilmiş ürünlerde 27 Eylül 2019 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyat farkları:
|
Ürünler
|
Üretici
|
Hal
|
Pazar
|
Market
|
Hal/ Üretici
|
Pazar/ Üretici
|
Market/ Üretici
|
|
|
Fiyatı (TL/Kg)
|
Fiyatı (TL/Kg)
|
Fiyatı (TL/Kg)
|
Fiyatı (TL/Kg)
|
Fiyat Farkı (Yüzde)
|
Fiyat Farkı (Yüzde)
|
Fiyat Farkı (Yüzde)
|
|
Mandalina
|
0,8
|
1,7
|
3
|
3,48
|
112,5
|
275
|
334,5
|
|
Kuru kayısı
|
10
|
-
|
26,33
|
40,73
|
-
|
163,33
|
307,25
|
|
Nohut
|
2,8
|
5
|
10,33
|
10,88
|
78,57
|
269,05
|
288,45
|
|
Kuru soğan
|
0,5
|
0,92
|
1,67
|
1,92
|
84
|
233,33
|
284
|
|
Domates
|
0,82
|
1,31
|
1,97
|
3,08
|
60,41
|
140,82
|
277,69
|
|
Süt (litre)
|
1,83
|
-
|
-
|
6,48
|
-
|
-
|
254,1
|
|
Patlıcan
|
1,1
|
1,55
|
3,3
|
3,89
|
40,91
|
200
|
253,79
|
|
Yeşil Fasulye
|
2,18
|
4,14
|
6,1
|
7,35
|
89,91
|
179,82
|
236,93
|
|
Havuç
|
1
|
1,43
|
2,5
|
3,33
|
43
|
150
|
232,56
|
|
Sivri Biber
|
1,48
|
2,45
|
4,37
|
4,77
|
66,1
|
196,5
|
223,39
|
|
Kuru incir
|
18
|
-
|
43,33
|
56,63
|
-
|
140,74
|
214,63
|
|
Kabak
|
1,4
|
2,36
|
3,42
|
4,35
|
68,57
|
144,05
|
210,79
|
|
Yeşil mercimek
|
2,88
|
4,5
|
8,75
|
8,79
|
56,25
|
203,82
|
205,09
|
|
Salatalık
|
1,34
|
1,97
|
3,33
|
4,02
|
47,01
|
148,76
|
200,17
|
|
Limon
|
2,31
|
3,46
|
4,92
|
6,8
|
49,62
|
112,61
|
193,86
|
|
Fındık (iç)
|
32
|
-
|
55
|
89,29
|
-
|
71,88
|
179,04
|
|
Marul (adet)
|
1,2
|
1,52
|
2,2
|
3,22
|
26,67
|
83,33
|
168,5
|
|
Antep fıstığı
|
45,5
|
-
|
90
|
118,13
|
-
|
97,8
|
159,62
|
|
Elma
|
1,63
|
2,8
|
3,6
|
4,13
|
71,78
|
120,86
|
153,17
|
|
Patates
|
0,95
|
1,46
|
2,19
|
2,32
|
53,68
|
130,7
|
144,15
|
|
Zeytinyağı
|
15
|
-
|
|
35,72
|
-
|
-
|
138,1
|
|
Maydanoz (adet)
|
0,6
|
0,68
|
1,1
|
1,4
|
13,33
|
83,33
|
133,33
|
|
Kuru fasulye
|
5,78
|
7,5
|
10,5
|
12,96
|
29,76
|
81,66
|
124,18
|
|
Kırmızı mercimek
|
3,32
|
4,7
|
6,67
|
7,29
|
41,57
|
100,8
|
119,68
|
|
Yeşil soğan (kg)
|
2,3
|
3,56
|
5,17
|
4,98
|
54,78
|
124,64
|
116,3
|
|
Kuru üzüm
|
9,83
|
-
|
15,33
|
19,95
|
-
|
55,99
|
102,95
|
|
Dana eti
|
30,77
|
-
|
-
|
50,84
|
-
|
-
|
65,23
|
|
Kuzu eti
|
41,18
|
-
|
-
|
67,04
|
-
|
-
|
62,8
|
|
Yumurta
|
0,32
|
-
|
0,75
|
0,52
|
-
|
134,38
|
61,46
|
|
Pirinç
|
4,8
|
6
|
6,25
|
7,75
|
25
|
30,21
|
61,38
|
|
Beyaz peynir (kg)
|
|
|
|
29,53
|
|
|
|
|
Kaşar peyniri (kg)
|
|
|
|
37,21
|
|
|
|
|
Yoğurt (kg)
|
|
|
|
7,57
|
|
|
|
|
Tereyağı (kg)
|
|
|
|
50,05
|
|
|
|
|
Mısırözü yağı
|
-
|
-
|
-
|
12,15
|
-
|
-
|
-
|
|
Ayçiçek yağı
|
-
|
-
|
-
|
11,26
|
-
|
-
|
-
|
|
Tavuk eti
|
-
|
-
|
-
|
14,94
|
-
|
-
|
-
|
|
Toz şeker
|
-
|
-
|
-
|
5,33
|
-
|
-
|
-
|
Not: Hal, pazar ve market verileri İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Mersin illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Dana eti ve kuz eti market fiyatları kuşbaşı fiyatıdır.