Hayvancılık Bakanlığınca küçük üreticinin ihtiyacı dışındaki ürününü ekonomiye kazandırmak amacıyla gıda güvenilirliği kapsamında uyulması gereken üretim, satış ve dağıtım kurallarını düzenleyen 4 ayrı yönetmelik taslağı görüşe açıldı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünce Gıda Kanunu kapsamında hayata geçecek taslak düzenlemelerle kar amaçlı olsun veya olmasın kamu kuruluşlarıyla gerçek veya tüzel kişiler tarafından piyasaya arz edilen gıdalarla ilgili istisnai uygulamaların sınırları belirlenecek ve birincil üreticiye asgari hijyen kurallarına uymak kaydıyla gıdanın üretimi, işlenmesi veya dağıtımında miktar ve mesafe istisnası sağlanacak.

Buna göre, kişisel tüketim amaçlı üretilen gıdalar hariç çiftlikte kesilen küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etleri, balıkçılık ürünleri ve yumurtayla düşük kapasiteli kesimhaneler için ayrı ayrı hazırlanan yönetmelik taslaklarına 23 Ocak 2015'e kadar görüş bildirilebilecek.

Gelecek yılın ilk döneminde yürürlüğe girmesi hedeflenen yönetmeliklerden Çiftlikte Kesilen Küçük Miktarlardaki Kanatlı ve Tavşanımsı (tavşan türleri) Etlerinin Doğrudan Arzına Dair Yönetmelikle üreticisi tarafından çiftlikte kesilen küçük miktarlardaki kanatlılarla tavşanların çiğ et olarak son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satış yapan yerel perakendecilere doğrudan arzına ilişkin kurallar belirlenecek. Buna göre, birincil üretici, üretim yeri merkez kabul edilerek 75 kilometre yarıçap içerisinde son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satış yapan perakende gıda işletmecisine satış yapabilecek.

Bir çiftliğin söz konusu yönetmelik kapsamında satış yapabilmesi için kesebileceği hayvan sayısı aylık olarak en fazla 150 adet tavuk, 300 adet bıldırcın, güvercin, sülün, keklikle, 50 adet ördek, kaz veya hindi, 50 adet tavşanımsı olabilecek. Üretici, sadece kendi yetiştirdiği ve çiftliğinde kestiği küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerini doğrudan arz edebilecek. Yerel perakendeciler; birincil üreticiden tedarik ettikleri etleri başka bir gıda işletmesine satamayacak. Birincil üretim yerinde kesimden hemen sonra son tüketiciye satışın yapıldığı durumlar hariç kanatlı ve tavşanımsı etleri 4 derecenin altındaki sıcaklıkta depolanacak, satışa sunulacak veya nakledilebilecek. Üretici çiftlikte kesilen kanatlı ve tavşanımsıların türleri, sayıları ve kesim tarihleriyle doğrudan son tüketiciye veya her bir perakendeciye satıldığı günlük et miktarıyla ilgili kayıtları en az 12 ay muhafaza edilecek.

- Haftalık en fazla bin yumurtaya doğrudan satış

"Küçük Miktarlardaki Yumurtanın Doğrudan Arzına Dair Yönetmelik", küçük üreticinin az miktarda ürettiği yumurtanın, son tüketiciye veya son tüketiciye ulaştıran yerel perakendecilere satış kurallarını belirleyecek. Buna göre, az miktardaki yumurtayı doğrudan satmak isteyen birincil üreticiler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından izin belgesi ve numara alacak. Üretici, yumurta üretim tesisi merkez kabul edilerek 50 kilometre yarıçap içerisinde tüketiciye veya tüketiciye doğrudan satış yapan perakende gıda işletmecisine satış yapabilecek. Yerel perakendeci birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisinden tedarik ettiği yumurtaları başka bir gıda işletmesine arz edemeyecek. Birincil üretici küçük miktarlardaki yumurtaları internet üzerinden arz edemeyecek.

En fazla 250 adet kanatlı hayvan sahibi olabilecek birincil üreticinin son tüketiciye ve yerel perakendecilere arz edeceği yumurtaların toplam miktarı, her bir hayvancılık işletmesi için en fazla haftalık bin adet olabilecek. Üretici asgari hijyen kuralları dışında ticari işletmelerin uymak zorunda olduğu Yumurta Tebliğinden muaf olacak. Diğer yandan üretici işletmesindeki toplam kanatlı hayvan sayısını, günlük yumurta üretim miktarını, doğrudan tüketiciye veya her bir perakendeciye sattığı haftalık yumurta miktarı ile ilgili kayıtları en az 12 ay muhafaza edecek.

-  Yüksek bölgelerdeki kesimhanelere istisna

"Coğrafi Kısıtları Bulunan Bölgelerde Yer Alan Düşük Kapasiteli Kesimhanelerin Hijyen Kurallarına Dair Yönetmelik", coğrafi olarak yüksek bölgelerde bulunduğu için ulaşım imkanları kısıtlı olan yerleşim yerlerindeki kesimhanelerin çalışmasını kapsayacak. Taslağa göre, rakımı bin metre veya rakımı beş yüz-bin metre arasında, eğimi ise yüzde 20'den fazla olan, az sayıda nüfus ve canlı hayvan varlığına bağlı olarak onaylı kesimhane bulunmayan yerlerde yer alan düşük kapasiteli kesimhanelerin genel ve özel hijyen kuralları belirlenecek. Bu bölgedeki hayvanların diğer yerlerdeki onaylı kesimhanelere naklinin kötü hava koşulları, çok uzun ulaşım mesafesi veya üreticiler için yüksek masraflara bağlı sıkıntılardan dolayı yapılamadığı durumlarda, bu yerlerde bulunan kesimhaneler için asgari hijyen şartlarını sağlamaları şartıyla istisna getirilecek.

Söz konusu kesimhanelerde, aylık en fazla 150 baş koyun ve keçi, 20 baş sığır ve manda kesilebilecek. Birden fazla türün kesimi halinde 30 baş koyun, 30 baş keçi, 5 baş sığır ile 5 baş mandanın kesimi yapılabilecek. Kesimhane merkez kabul edilerek 50 kilometrelik yarıçap içerisinde faaliyet gösterebilecek, bu kesimhanelerde kesilen karkasın üzerinde sağlık işareti diğer kesimhanelerde kesilenlerden farklı şekilde 7 santimetre çapında yuvarlak, harfler en az 0,8 santimetre yükseklikte, sayılar ise 1 santimetre yüksekliğinde olacak.

İşletmeci kesimhanesinde kesilen hayvan türleri, sayıları ve kesim tarihleri, kesilen hayvanlara ait veteriner hekim raporlarını, arz ettiği et miktarını ve eti arz ettiği yerel gıda işletmecilerine ait kayıtları tutmak zorunda olacak.

- Avlanan balık 6 saatte arz edilecek

"Küçük Miktarlardaki Balıkçılık Ürünlerinin Doğrudan Arzına Dair Yönetmelik" birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi tarafından küçük miktarlardaki balıkçılık ürünlerinin son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satışını yapan yerel perakendecilere arzına ilişkin kuralları belirleyecek. Buna göre, balıkçılık ürünleri; karaya çıkış noktası veya karadaki balık çiftlikleri merkez kabul edilerek 50 kilometrelik yarıçap içerisinde son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satış yapan perakende gıda işletmecisine arz edilebilecek. Yerel perakendeciler; birincil üreticiden doğrudan tedarik ettikleri balıkçılık ürünlerini başka bir gıda işletmesine arz edemeyecek.

Denizlerde veya iç sulardan avlanan ve toplanan balıkçılık ürünlerinin bu kapsamda satılabilmesi için her bir karaya çıkarma işlemi veya her bir balıkçılık teknesinin bir defada çıkarabileceği miktar en fazla 100 kilogram, karadaki balık çiftlikleri yıllık en fazla 20 bin kilogram olabilecek.

Balıkçılık ürünleri; yakalanmalarını veya toplanmalarını takiben 6 saat içerisinde veya boşaltılmalarını takiben 2 saat içerisinde arz edilecek. Birincil üretici günlük avladığı, topladığı veya hasat ettiği ürün miktarını, doğrudan son tüketiciye ve yerel perakendeciye sattığı haftalık balıkçılık ürün miktarını ve balıkçılık ürünlerini sattığı yerel perakendeciler ile ilgili kayıtları tutmak zorunda olacak.