Birleşmiş Milletler (BM) tarafından her yıl farklı bir temayla kutlanan "Uluslararası Kooperatifler Günü"nün bu yılki teması "İnsan Onuruna Yakışır İş İçin Kooperatifler" olarak belirlendi. Birleşmiş Milletler (BM) verileri, dünya genelinde yaklaşık 3 milyon kooperatif, 1,2 milyardan fazla kooperatif ortağı bulunduğunu gösteriyor. Tarım, sigorta, finans, lojistik, sağlık, enerji ve eğitim gibi farklı sektörlerde önemli faaliyetlerde bulunan kooperatifler, dünya çapında yaklaşık 300 milyon kişiye iş imkanı sağlıyor.

İLK SIRADA KONUT YAPI KOOPERATİFLERİ

Türkiye'de ise 6 milyondan fazla gönüllü katılımcısı bulunan 49 bin 296 kooperatif faaliyet gösteriyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, Türkiye'de yılın ilk 5 ayında 485 kooperatif kurulurken, 376 kooperatif faaliyetlerine son verdi. Bu dönemde 305 kooperatifin tasfiyesi gerçekleşti. Ocak-mayıs döneminde faaliyete geçen 485 kooperatifin 191'i konut yapı alanında kuruldu. Tarımsal kalkınma alanında 78, işletme alanında 54, motorlu taşıyıcılar alanında 51, üretim ve pazarlama alanında 33, sulama alanında 24 kooperatif iş başı yaptı. Toplu iş yerinden turizm geliştirmeye, küçük sanayi sitesinden tüketime kadar farklı alanlarda da kooperatif kuruluşları gerçekleşti.

BÜYÜKŞEHİRLER BAŞI ÇEKİYOR

Kooperatiflerin özellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Konya, Kocaeli gibi büyük şehirlerde faaliyette bulunması dikkati çekti. Ticaret Bakanlığı, sosyal devlet politikalarının hayata geçirilmesinde aktif rol üstlenen kooperatiflerin yaygınlaştırılması konusunda önemli çalışmalar yürütüyor. Türkiye'de farklı sektörlerde kooperatiflerin kurulmasına ve gelişmesine, kooperatifçilik mevzuatının değişen koşullara uyarlanmasına, kooperatiflerin kurumsal bir yapıya kavuşturulmasına öncelik veriliyor. Bu kapsamda, 51 ilde 20 üründe faaliyet gösteren yaklaşık 300 tarım satış kooperatifi ve 13 tarım satış kooperatifleri birliği bulunuyor. Özellikle kırsal alanda önemli istihdam sağlayan bu kooperatif ve birlikler, yaklaşık 300 bin üretici ortağa hizmet sunuyor. Bulundukları sektörün lideri konumundaki Trakya Birlik ve Marmarabirlik gibi oluşumlar, aynı zamanda ülkenin en büyük sanayi kuruluşları arasında yer alıyor.

KADIN GİRİŞİMCİLER BİRARAYA GELİYOR

Kadın girişimcilerin ürettikleri mal ve hizmetlerin pazarlanması ve üretimine ilişkin alanlarda öncülük eden kadın kooperatifleri de bölgesel kalkınmanın gerçekleştirilmesine önemli katkı sunuyor. Kooperatif kurmak isteyen ve kooperatif ortağı olan kadın girişimcilere danışmanlık ve kooperatifçilik eğitimleriyle destek veriliyor. Ayrıca, kadın girişimcilerin e-ticaret platformları vasıtasıyla küresel pazarlara açılarak ihracat yapabilecek duruma gelmelerine yardımcı olmak adına yapılan çalışmalar da Bakanlıkça destekleniyor. Mevcut durumda, Bakanlık tarafından kuruluşuna izin verilen 179 kadın kooperatifi bulunuyor.

SOSYAL KOOPERATİF TRENİ

Bakanlık tarafından sosyal kooperatifçiliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla geliştirilen "Sosyal Kooperatifçilik Tanıtım, Eğitim, Geliştirme ve Uygulama Projesi" de bu alanda son dönemde yapılan örnek bir uygulama olarak dikkati çekiyor. "Sonbahar Seferi" kapsamında Ekim 2018'de 11 ili ziyaret eden trenin, 5 Nisan'da başlayan 15 günlük programı da başarıyla tamamlandı. İstanbul'dan hareket eden tren Ankara, Kayseri, Sivas, Malatya, Gaziantep, Hatay, Adana'ya çalışma ziyaretleri yaptı. Eğitimler ve etkinlikler sayesinde kooperatifçilik kültürünün tanıtılması, kooperatif örneklerinin paylaşılması ve yeni kooperatif fikirlerinin planlaması gerçekleştirildi. Söz konusu proje, dezavantajlı grupların çalışma hayatına entegrasyonları, engelli bakım, çocuk bakım, hasta ve yaşlı bakım gibi kamusal hizmetlerin yeterli olmadığı bölgelerde bu hizmetlerin ihtiyaç sahipleri ve yakınları tarafından sunulması, kadınlara istihdam alanı açılması gibi hedefleri taşıyor. Projenin uygulanması neticesinde, Türkiye'de uluslararası standartlara ve küresel gelişmelere paralel yeni bir sosyal kooperatifçilik modeli oluşturulacak, kooperatif bilincinin artırılması sağlanacak. (AA)