Türkiye'nin dünya piyasasında en güçlü olduğu ürünlerin başında gelen kekik, genç nüfusun köyden kente göçü nedeniyle dağlarda kalıyor. Toplanamayıp dağda kalan kekik nedeniyle Türkiye her yıl 15 milyon liralık ihracattan mahrum kalıyor. Kekik ihracatının önde gelen firmalarından WBT Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Ergin Civan, her yıl yaklaşık 15 milyon liralık kekiğin doğada toplanmadığı için dalında kaldığını söyledi. Antalya'da turizmin gelişmesiyle köylerden kente göçün arttığını ifade eden Civan, "Köylerde genç insan kalmadı. Genç çalışan nüfus Antalya'da turizmde çalışmayı tercih ediyor. Kalanların çoğunluğu yaşlı ve emekliler. Bu nedenle doğada kekik toplayacak insan bulmakta zorlanılıyor" dedi.

İHALE VARDI

Yıllar önce Perge antik kentinde kekik toplamak için ihale yapıldığını anlatan Civan, "Taliplileri çok olduğu için kekik kendi haline bırakılmazdı. İhaleyi kazanan işçi getirirdi ve kekik toplatırdı. Artık doğada toplanmayan yerler var. Kimse tenezzül edip toplamıyor" dedi. Kekik toplayıcılarının kekiğin kilogramını 5 TL'ye sattığını ifade eden Ergin Civan, "Satılabilecek ürün doğada toplanmadan bekliyor. Binlerce ton kekik toplanmıyor. Yıllık toplanmayan kekiğin tutarı 15 milyon liraya ulaşıyor" diye konuştu.

TOPLAYANLAR RAHAT

Kekik toplamanın ciddi bir ekonomik getirisi olduğunu vurgulayan Civan, "Kekik toplayan bir kişinin yıllık geliri, ortalama asgari ücretin 2 katına ulaşır. Haziran-Eylül aylarında, 3 ay çalışarak bu gelire ulaşabilir. Kış ve bahar döneminde toplanan keçiboynuzu, defne, adaçayı, mersin yaprağı ve ardıç meyvesi gibi başka ürünler de var. Bunlarla birlikte gelir, daha da artar. Ancak gençler köyde yaşamak istemiyor. Artık sadece ekonomik değil, sosyal yönler nedeniyle göç ediliyor" dedi.

15 BİN TON İHRACAT

Toplanan kekiğin büyük bölümünün ihracata gittiğini anlatan Ergin Civan şunları söyledi: "Türkiye'de 15-16 bin ton kekik işlenip ihraç ediliyor. Yaklaşık 2 bin ton da iç pazarda tüketiliyor. Dünya kekik ihtiyacının yüzde 75'i Türkiye'den gidiyor. Bizim dışımızda bunu ciddi anlamda yapan sadece Peru ve Meksika var. Meksika'da yetişen kekik de farklı bir tür. Doğada en yoğun olduğu bölgelerin başında Antalya, Burdur ve Isparta üçgeni geliyor. Kekik ihracatı, ABD başta olmak üzere, 30 farklı ülkeye gerçekleştiriliyor. İhracatta güçlü olunan bir diğer ürün de defne yaprağı. Yıllık 10 bin tonun üzerinde defne ihraç ediliyor."

KEKİK TOPLAYAN SON NESİL

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır da kırsal bölgelerde kekik toplayacak kişi bulmakta zorlanıldığına dikkat çekti. Çandır, "Kırsal bölgelerde istihdam ve ekonomik döngü sağlayan kekik, köyden kente göçün artmasıyla sekteye uğramış durumda. İhracatçılar 'ürün bulamama kaygısı' yaşıyoruz serzenişinde bulunuyor. Genç nüfusun kırsalı terk etmesiyle ürün toplayacak insan bulmakta zorlanılıyor. Şu an 50-60 yaş ve üzeri vatandaşların topladığı kekik önümüzdeki yıllarda bu neslin yok olmasıyla ciddi bir sıkıntıya girecek" ifadelerini kullandı.

KEKİĞİN İYİSİ SÜTÇÜLER'DE

Isparta'daki endemik bitki türlerinden Sütçüler Kekiği, ilçedeki yüksek kesimlerden toplanıp kurutulduktan sonra, ihraç ediliyor. Türkiye'de sadece Isparta'nın Sütçüler ilçesinde yetişme alanı bulunan yayla kekiği, pazarda 'Sütçüler Kekiği' ya da 'Toka Kekiği' olarak biliniyor. İlçedeki Beydilli, Sarımehmetler, Gümü, Çandır, Bekirağalar, Kasımlar ve Kesme köylerinde yoğun olarak bulunan kekiğin hasadı, buradaki vatandaşlarca eylül ayında yapılıyor. Kurutma işleminin ardından ilçeye gelen aracılar tarafından alınan kekik, ABD başta olmak üzere, Almanya, Hindistan, İtalya, İngiltere, İsveç, Rusya, Hollanda, Avustralya, Macaristan, Kanada, Polonya ve Japonya gibi birçok ülkeye ihraç ediliyor.